ދިވެހިންނަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ދިވެހިންގެ ތާރީޚާއި ޘަޤާފަތް ދަމަހައްޓަމުން އައި އަމިއްލަ ވަންތަ ގޮތްތަކެއް އަބަދުވެސް ގެންގުޅެމުން އައި ބައެކެވެ. އެގޮތުން ދިވެހިންގެ ޘަޤާފަތް ދައްކުވައިދޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް މުނާސަބަތަކީ އަޟްހާ އީދެވެ. ހައްޖުގެ މަތިވެރި އަޅުކަމާއި ގުޅިގެން އަންނަ މި އަޟްހާ އީދަކީ ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް ކުލަގަދަކޮށް ފާހަގަކުރަމުންދާ އެއް މުނާސަބާއެވެ.
އީދު ފާހަގަ ކުރުމަށް އެކި ރަށްރަށުގައި ޘަޤާފީ އެކިއެކި ތަފާތު ހަރަކާތްތައް ރާވާހިންގަމުންދާއިރު ކޮންމެ ކުޅިވަރެއްވެސް ކުޅެމުން ދިޔައީ ކާބަފައިން ދަސްކޮށްދީފައިވާ ގޮތަށެވެ. އީދަށް ހަނދު ބެލުމުން އީދު ހަދިޔާ ގޭގޭގައި ހަދަން ފަށައެވެ. އީދު އުޅާއްޔާއި، އަތުޖެހި އާއި އީދު ބޮނޑި ފަދަ ތަކެއްޗަކީ އީދަށް ތައްޔާރު ކުރާ ޚާއްސަ ހަދިޔާއެވެ. އީދު އުޅާލި ހެދުމުގައި އަވައްޓެރި ގޭގެއަށް ފުށްގަނޑު ފޮނުވައިގެން ކޮންމެ އަހަރަކު އެ ނަގާ ފޯރިގަނޑަކީ ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ ކަންކަމެވެ.
އީދަށް އައު ހެދުން ފެހުމާއި، އީދު ވިލޭރޭ ގޭގައި ތިބޭ ތުއްތު ކުދިންނާއި އަންހެންވެރިން ހަތަރެސް ފައިގައި ހީނާފަތް އެޅުން ފަދަ ކަންކަމަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ކުރަމުންގެންދާ ކަންކަމެވެ.
މީގެ އިތުރުން ބަނޑިޔާ ޖެހުމާއި، ދަފި ނެގުމާއި، ކޯޑި ކުޅުމާއި ކޯޑި ކެނޑުމާއި، ތިން މުގޯލި ކުޅުމާއި، ބަތް ކުޅުމާއި، މާލި ނެރުމާއި، ބޮޑު މަސް ކުޅުމާއި، ބޮޑު ބެރު ޖެހުމުގެ އިތުރުން، ފެންކުޅި ކުޅި ފަދަ ކުޅިވަރު ތަކަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ކުޅެމުން އަންނަ ކުޅިވަރުތަކެވެ.
ނަމަވެސް ފަހަކަށް އައިސް މި ފެންނަނީ ދިވެހިންގެ މި ޘަގާފަތް އުވެމުންދާ މަންޒަރެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ ރަށްރަށުގައި ކުޅެމުން އައި ފެންކުޅި މިވަނީ ކުލަ ޖެހުމަށް ބަދަލު ވެފައެވެ. ބައެއް ފަރާތްތަކުން ސިފަ ކުރާ ގޮތުގައި ކުލަ ޖެހުމަކީ ހިންދޫއިންގެ ސަޤާފަތެކެވެ. ހިންދީ ޑްރާމާތަކާއި ފިލްމް ތަކުގައި ހޯލީ ފެސްޓިވަލް ނަކަލު ކުރުން ކަމަށް ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދެކެއެވެ.
މީގެ ކުރިން އީދުގައި ފެނިގެންދަނީ ދެލިމާއްޔާއި، ރަޖާ މާލި، ކަނދޮޅު މާލި، މަށި މާލި ފަދަ މާލި ތަކެވެ. މާލި ތައްޔާރު ކުރުމުގައި އަވަދިނެތި އުޅުމާއި، މާލި ނެރުމާ ހަމައަށްވެސް ފެނިގެންދާނީ އެކުވެރިކަމާއި އެއްބައެއްވަންތަ ކަމުގެ ކުލަވަރެވެ. ކުޅިވަރުތައް ނިމިގެންދާއިރު އެއް ބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކާ އޮންނަ ގުޅުންވެސް އޮންނަނީ އިތުރަށް ބަދަހިވެފައެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު މަންޒަރު ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. މިއަދު މިވަނީ އީދުގައި ނެރޭ މާލީގައި ވެސް ސިޔާސީ ކުލަ ޖެހިފައެވެ.
މިހާރު މާއްޔަކީ ވެސް ސިޔާސީ ކުލަވަރު ދައްކުވައިދޭ، އަދި ސިޔާސީ ޝުއޫރުތައް ފާޅު ކުރާ ޒަރިއްޔާއަކަށް ވެއްޖެއެވެ. ޚުދު މި އަހަރުގެ އަޟްހާ އީދުގައި ވެސް އެފަދަ މަންޒަރުތަކެއް ފެނިފައިވާއިރު، އެންމެ ފަހުން މި ވަނީ އީދުގެ ފޯރި ގެއްލި ގޮސް، އެއް ބަޔަކު އަނެއް ބައެއްގެ ތެރޭގައި ފިތުނަ އުފެދިފައެވެ.
ތެދެކެވެ. ޒަމާނާ އެއްގޮތަށް މީހުންވެސް ތަރައްޤީ ވާން ޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް ދިވެހިންގެ ޘަގާފަތް ދިވެހިން ހިފެހެއްޓުމަކީ ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. ކާބަފައިން ޒަމާނުއްސުރެ ގެންގުޅެފައިވާ އާދަކާދައާއި ޘަގާފަތް ބިނާވެފައިވާ މައިގަނޑު އަސާސަކީ އެކުވެރިކަމާއި އެއްބައިވަންތަ ކަމަށްވީއިރު، އެ އަސާސް މަތީގައި ޤާއިމުވެ ތިބެން ޖެހެއެވެ. ދިވެހި ވަންތަ ގޮތްތައް އޭގެ ގޮތުގައި ދަމަހައްޓަން ޖެހެއެވެ. މިއަދު ދިވެހި ސަގާފަތާއި އާދަކާދައަށް ތި ޖަހަނީ ހަޖޫއެވެ.
