ކެމިކަލް ރެގިއުލޭޓް ކުރުމާއި ބެހޭ ބިލެއް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުމަކީ މުހިއްމުކަމެއް ކަމަށް ކޮމެޓީގެ މެމްބަރުން ދެކި ވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އެންވަޔަރަންމަންޓް އެންޑް ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް ކޮމެޓީން ދިރާސާކޮށް "ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑް އާއި ބެހޭ" ބިލް ދިރާސާކޮށް އެކުލަވާލި ރިޕޯޓުން ދައްކައިފިއެވެ.
ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ދަނޑުވެރިކަން ކުރިއެރުވުމުގެ ބޭނުމުގައި "ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑް އާއި ބެހޭ" ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅި ބިލު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އެންވަޔަރަންމަންޓް އެންޑް ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް ކޮމެޓީން ވަނީ މަޖިލީހުގެ ތަޅުމަށް ފޮނުވުމަށް ނިންމާފައެވެ. މި ބިލް މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވީ ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ތޮއްޑޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު ޙަސަން ޝިޔާނެވެ.
ކޮމެޓީއިން އެކުލަވާލި ރިޕޯޓުގައި ވަނީ ކެމިކަލް ރެގިއުލޭޓް ކުރުމާއި ބެހޭ ބިލެއް ހުށަހަޅަން ފެންނަ ކަމަށް ކޮމެޓީއަށް ފެންނަނީ ބިލާއި ގުޅެގޮތުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ކުރެވުނު މަޝްވަރާ ތަކުން ފާހަގަ ކުރެވުމުން ކަމަށެވެ.
ބިލާއި ގުޅޭގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރުމަށާއި ޚިޔާލު ހޯދުމަށް ވަނީ މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް، މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ، މިނިސްޓްރީ އޮފް އެންވަޔަރަންމަންޓް، އެންވަޔަރަމެންޓަލް ޕްރޮޓެކްޝަން އޭޖެންސީ، މިނިސްޓްރީ އޮފް ހެލްތުގެ އިތުރުން މިނިސްޓްރީ އޮފް އިކޮނޮމިކް ޑިވެލޮޕްމެންޓުގެ ބޭފުޅުންނާއި ބައްދަލުކުރައްވާފައެވެ. މީގެ އިތުރުން މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސާއި މޯލްޑިވްސް ކަަސްޓަމްސް ސަރވިސް އާއި ކަމާ ގުޅުން ހުރި އަމިއްލަ ފަރާތްތަކާއި ވެސް ބައްދަލު ކުރައްވާފައިވެއެވެ.
މި ބިލާގުޅޭގޮތުން ކޮމެޓީގެ މެމްބަރުންގެ މެދުގައި މަޝްވަރާ ކުރުމަށްފަހު އެ ބިލް ދިރާސާ ކުރުމަށް އެކުލަވާލި ސަބްކޮމެޓީން ބިލަށް ގެނައި އިސްލާޙުތަކާއެކު ކޮމެޓީއަށް ޙާޟިރުވެވަޑައިގެން ތިއްބެވި މެމްބަރުންގެ އިއްތިފާޤުން ވަނީ ފާސްކޮށްފައެވެ.
"ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑް އާއި ބެހޭ" ބިލުގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތައް ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި، ޕެސްޓިސައިޑުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރާ ބާވަތްތައް ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރުމާއި، ޕެސްޓިސައިޑް ދިވެހިރާއްޖޭގައި އުފެއްދުމާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓް ކުރުމާއި، ވިއްކުމާއި، ބޭނުންކުރުމާއި، ނައްތާލުމާބެހޭ އުޞޫލްތައް ކަނޑައަޅައި ،ޕެސްޓިސައިޑް ބޭނުންކުރުމުގައި ޢާންމު ޞިއްޙަތާއި، ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުން ލިބޭ ފަދަ ގޮތަކަށް ކުރާ ޢަމަލުތައް ބަލައި ފިޔަވަޅު އެޅުމާއި، ޕެސްޓިސައިޑާއި ގުޅޭ އެނޫން ވެސް އުޞޫލްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
މި ބިލު ޤާނޫނަކަށް ބަދަލުވެގެން ދިއުމުން ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެސްޓިސައިޑް އިމްޕޯޓް ކުރުމާއި، އެކްސްޕޯޓް ކުރުމާއި، ވިއްކުމާއި، އުފެއްދުމާއި، ބޭނުންކުރުމާއި ބެލެހެއްޓުމާއި، ނައްތާލުމާއި ގުޅޭ އުޞޫލްތައް ކަނޑައެޅިގެންދާނެއެވެ. ބިލު ޤާނޫނަކަށް ބަދަލުވެގެން ދިއުމުން ޤާނޫނު ހިންގުމުގެ މައިގަނޑު މަސްއޫލިއްޔަތު ޙަވާލުވެގެންވާ ފަރާތަކީ މިނިސްޓަރެވެ.
ޕެސްޓިސައިޑް އާއި ބެހޭ ބޯޑެއް އެކުލަވާލުމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، މި ބިލު ޤާނޫނަކަށް ބަދަލުވެ، ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާތާ ތިން މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ބޯޑު އުފައްދަންވާނެ ކަމަށް ބިލުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ. މި ބޯޑަކީ މިނިސްޓަރ ކަނޑައަޅާ ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒު ކުރުމުގައި މިނިސްޓަރަށް ލަފާ ދިނުމަށްޓަކައި އުފައްދަންޖެހޭ ބޯޑެކެވެ.
މި ބިލު ޤާނޫނަކަށް ބަދަލުވެގެން ދިޔުމުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް އެކްސްޕޯޓް ކުރެވޭނެ ބާވަތުގެ ޕެސްޓިސައިޑަށް ހުއްދަދޭނީ ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތުގެ މަތިން އެ ބޯޑުންނެވެ. ޕެސްޓިސައިޑް ނައްތާލުމާއި، ޕެސްޓިސައިޑް ބަންދުކުރުމާއި ލޭބަލް ކުރުމާއި، އަލުން ބަންދުކުރުމާއި، ޕެސްޓިސައިޑް ރައްކާކޮށްފައި ބެލެހެއްޓުމާއި، އެއްތަނުން އަނެއް ތަނަށް ގެންދިއުމާއި، އިޝްތިހާރުކުރުމާއި، ލައިސަންސް ދޫކުރާނެ ގޮތްތައް ވެސް ބިލުގައި ބަޔާކޮށްފައިވެއެވެ.