އެއްކަމަކުން ހިންދެމިނުލެވި އުޅެނިކޮށް އަނެއް ކަމަކާ ކުރިމަތިވެ، މުޅި ދުނިޔެއަށް ނުތަނަވަސްކަން ވެރިވެފައިވާތާ މިހާރު އަހަރުތަކެއް ވެއްޖެއޭ ދެންނެވުމުން ދެބަސްވާނެ މީހަކު މަދުވާނެއެވެ. ސިޔާސީ ހަލަބޮލިކަމާއި، ދާޚިލީ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި، ޑިޕްލޮމެޓިކް ކޯޅުންތަކާއި، ހަނގުރާމަތަކެވެ. އާލަމީ ބަލިމަޑުކަމެއްގެ ވޭނުން މުޅިން ސަލާމަތް ނުވެވި އުޅެނިކޮށް، އަނެއްކާވެސް ހަނގުރާމަތައް ގަދަވެ، މާލީ، އިގްތިސާދީ، އަދި އިންސާނީ ކާރިސާތައް ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް ފެތުރިގެންދިޔައެވެ. މުޅިންހެންވެސް ލިބެމުންދަނީ އިންޒާރުގެ މެސެޖުތަކެވެ. މިފަހަރުވެސް އެކަހަލަ ކަމެކެވެ.

ދުނިޔޭގެ އާބާދީއަށް ބަލާއިރު، ކާބޯތަކެތީގެ ސަޕްލައިގެ ކަށަވަރުކަން ގެއްލިފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު އިންތިހާއަށް އިތުރުވަމުން ދާކަމަށް، ކާބޯތަކެއްޗާއި ދަނޑުވެރިކަމާބެހޭ އދ.ގެ ޖަމިއްޔާ (އެފްއޭއޯ)ގެ އިސް އިގްތިސާދީ ތަޖުރިބާކާރެއް ކަމަށްވާ، މެކްސިމޯ ޓޮރޭރޯ ވަނީ އިންޒާރުދެއްވާފައެވެ. އޭނާ މި އިންޒާރު ދެއްވާފައިވަނީ، އެމެރިކާގެ ނިއުޔޯކް ސިޓީގައި ހުންނަ އދ.ގެ މަރުކަޒީ އިދާރާގައި ކުރިއަށްދިޔަ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި، ވީޑިއޯ ލިންކް މެދުވެރިކުރައްވައި ދެއްވި ބަޔާނެއްގައެވެ.

އދ.އާއި ވިލާތުގެ އިއްތިހާދު (އީޔޫ)އިން އެކުލަވާލާފައިވާ ބައިނަލްއަގުވާމީ އިއްތިހާދުން ދާދި ފަހުން އާންމުކުރި، "ގްލޯބަލް ރިޕޯޓް އޮން ފުޑް ކްރައިސިސް 2023" ބުނާގޮތުގައި، އިމަރޖެންސީ ކާބޯތަކެތީގެ އެހީއަށް ބޭނުންވި މީހުންގެ އަދަދު މިދިޔަ އަހަރު އުޅުނީ 258 މިލިއަނުގައެވެ. އެއީ އޭގެ ކުރީ އަހަރާ އަޅައިބަލާއިރު، 193 މިލިއަން މީހުން އިތުރު އަދަދެކެވެ.

ޗީފް އިކޮނިމިސްޓް ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ކާބޯތަކެތީގެ ކާރިސާގެ އަސަރު ކޮށްފައިވާ 25 ގައުމެއްގައި، 53 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ގެދޮރު ވަނީ ގެއްލިފައެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން، ކާބޯތަކެތީގެ ދަތިކަމުގެ ކާރިސާއާ ކުރިމަތިވެފައިވާ 55 ގައުމަކުން 19 މިލިއަނެއްހާ މީހުން ރެފިއުޖީންނަށްވެ، ނުވަތަ ހިމާޔަތަށް އެދެމުންދާކަންވެސް ޓޮރޭރޯ ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ. 

މިވަރުން އަދި ނިމުނީއެއް ނޫނެވެ. ހަށިގަނޑަށް ބޭނުންވާ މުހިންމު މާއްދާތައް ނުލިބުން ނުވަތަ މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ މައްސަލަވެސް ދަނީ އިންތިހާއަށް ބޮޑުވަމުންނެވެ. ކާބޯތަކެތީގެ ސަޕްލައިގެ ކަށަވަރުކަން ގެއްލިފައިވާ ސަރަހައްދުތަކުގައި މިކަން ވަކިން ބޮޑެވެ. ކުޑަކުދިންގެ އާބާދީއަށް ބަލާއިރު، ހަށިގަނޑު ހުންނަންޖެހޭވަރަށްވުރެ ހިކިވުމާއި، އިސްކޮޅުން ކުރުވުމުގެ މައްސަލަތައް އިންތިހާއެވެ.

ޓޮރޭރޯ ވިދާޅުވިގޮތުގައި މި ގައުމުތަކުގައި ކާބޯތަކެތީގެ ސަޕްލައިގެ ކަށަވަރުކަން ގެއްލުމަށް މެދުވެރި އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ، ހަމަނުޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިލުންތަކެވެ. ނަމަވެސް، ކޮވިޑް-19ގެ ބަލިމަޑުކަމާއި، ޔޫކްރައިންގައި ރަޝިއާއިން ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ހާލަތު އިތުރަށް ގޯސްކުރުވިކަންވެސް ޓޮރޭރޯ ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.

ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަފުޅުދައްކަވަމުން، ވޯލްޑް ފުޑް ޕްރޮގްރާމްގެ (ޑަބްލިއުއެފްޕީ)ގެ ޗީފް އިކޮނޮމިސްޓް، އާރިފް ހުސައިން ވިދާޅުވީ، ގިނަ ގައުމުތަކެއްގައި ކާރިސީ ހާލަތު ގޯހުން ގޯހަށް ދަނީ، އިގްތިސާދީ ޕްރެޝަރު ބޮޑުވެގެން ކަމަށެވެ. ގައުމަކީ ފަގީރު ގައުމެއްނަމަ ދަރަނި ބޮޑުކަމަށާއި، ކާބޯތަކެތީގެ އަގުތައް އިންތިހާއަށް އުފުލެމުންދާކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ފައިސާގެ އަގު ވެއްޓެމުން ދާނަމަ، އިންޓަރެސްޓް ރޭޓް އުފުލޭކަމަށާއި، އެ ގައުމަކީ އިމްޕޯޓަށް ބަރޯސާވާ ގައުމެއްނަމަ، އެ ހުރެވުނީ ހައިޖާނުގަނޑެއްގެ ތެރޭގައި ކަމަށްވެސް ހުސައިން ވަނީ ސިފަކުރައްވާފައެވެ. ހިތާމައަކީ ގިނަ ގައުމުތަކެއް، މި ދަރަޖާގައި އޮތުންކަންވެސް އޭނާ ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.