ކ. މާލެ
|
11 ޖެނުއަރީ 2023 | ބުދަ 14:53
ޕާކިސްތާނުގެ ބޮޑުވަޒީރު ޝަހްބާޒް ޝަރީފު ވަނީ، އެ ޤައުމު ސަލާމަތް ކުރުމަށްޓަކާ އަތެއް ދިއްކޮށްލާން "ކެރޭ ފަރާތްތަކުގެ އާ އިއްތިޙާދެއް" އެކުލަވާލުމަށް ގޮވާލައްވާފައި
ޕާކިސްތާނުގެ މާލީ ނިޒާމް
ޕާކިސްތާނަކީ ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މާލީ ނިޒާމުގެ ޝިކާރައެއް: އދ
ޕާކިސްތާނަށް އެ އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިއޯ ގުޓެރޭޒް ވަނީ ޖެނުއަރީ 9 ވަނަ ދުވަހު ގޮވާލައްވާފައި
ފެންބޮޑުވުމުގެ ހާދިޘާގައި ޕާކިސްތާނަށް ލިބުނު ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަނެ، ޤައުމު އާރާސްތު ކުރުމަށް 16 ބިލިއަން ޑޮލަރު ބޭނުންވޭ

ނިމިދިޔަ 2022 ވަނަ އަހަރަކީ، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާ ގުޅިގެން އެތައް ޒަމާނެއް ވަންދެން ބަޔަކު ދެމުން ދިޔަ އިންޒާރުތައް ޙަޤީޤަތަކަށް ވެގެން ދިޔަ އަހަރެކެވެ. އެފަދަ ބިރުވެރި އަދި ނަމާން ކަމަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނު އެއް ޤައުމަކީ އަވަށްޓެރި ޕާކިސްތާންއެވެ. އެއީ މުޅި ދުނިޔެ އިނދަޖައްސާލި ކޮރޯނާވައިރަސް ޑިޒީޒް (ކޮވިޑް-19)ގެ ތަކުލީފުތަކުން ހިންދަމާނުލެވި އުޅެނިކޮށް ރަޝިއާއިން ޔޫކްރައިންއަށް އަރާ ވަރުގަދަ ހަނގުރާމައެއް ފެށުމާ ގުޅިގެން މުޅި ދުނިޔެ ނުތަނަވަސް ކަމެއްގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިފައި ވަނިކޮށް، ޕާކިސްތާނުގައި ހިނގި ފެންބޮޑުވުމުގެ ގެއްލުންދެނިވި ހާދިޘާއެވެ.

ފެންބޮޑުވުމުގެ ހާދިޘާގައި ޕާކިސްތާނަށް ލިބުނު ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަނެ، ޤައުމު އާރާސްތު ކުރުމަށް 16 ބިލިއަން ޑޮލަރު ބޭނުންވާއިރު، ޕާކިސްތާނު ވަނީ އޭގެ އެންމެ އިންތިހާއަށް ބައިނަލްއަޤުވާމީ އެހީ ބޭނުންވެފައި ކަން ފާހަގަ ކުރައްވާ، ޕާކިސްތާނަށް އެ އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިއޯ ގުޓެރޭޒް ވަނީ ޖެނުއަރީ 9 ވަނަ ދުވަހު ގޮވާލައްވާފައެވެ. ޕާކިސްތާނަކީ މޫސުމީ ކާރިޘާއާއި ބައިނަލްއަޤުވާމީ މާލީ ނިޒާމު ރޭވިފައި އޮތް ގޮތުން މިވަގުތު ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވާ ޤައުމެއް ކަމަށްވެސް ގުޓެރޭޒް ވަނީ ސިފަ ކުރައްވާފައެވެ.

އަހަރަމެން އެބަ ޖެހޭ އަސާސީ ގޯހެއްވެސް އިސްލާޙް ކުރަން. ޕާކިސްތާން އޮތީ މޫސުމީ ކާރިޘާއާއި ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މާލީ ނިޒާމުގެ ޝިކާރައަކަށްވެފަ. އެ ނިޒާމަކީ މެދު ފަންތީގެ އާމްދަނީ ލިބޭ ޤައުމުތަކަށް ދަރަނީ ޚަލާސް ކުރުމުގައި ލުއި ދޭން ދެކޮޅު ހަދާ ނިޒާމެއް. ޤުދުރަތީ ކާރިޘާތަކަށް އަހުލުވެރިވުމުގެ ދާއިރާގައި އިންވެސްޓް ކުރުމަށް ފަންޑު ދިނުމަށްވެސް ދެކޮޅު ހަދާ ނިޒާމެއް.
އެންޓޯނިއޯ ގުޓެރޭޒް؛ އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް

ޕާކިސްތާނުންވެސް ދަނީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ އެހީ ކަށަވަރު ކުރުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންނެވެ. ޖެނީވާގައި މިހާރު ކުރިއަށްދާ ބައްދަލުވުންތަކުގައި، ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން 40 ޤައުމެއްގެ އޮފިޝަލުންނާއި، ޕްރައިވެޓް ޑޯނަރުންގެ އިތުރުން، ބައިނަލްއަޤުވާމީ އިދާރާތަކުން ދަނީ ބައިވެރިވަމުންނެވެ. މިއީ މޫސުމީ ކާރިޘާތަކާ ގުޅިގެން މާލީ އެހީ ފޯރުކޮށްދޭން ކެރޭ ބަޔަކު ބެލުމުގެ އިމްތިޙާނެއްގެ ގޮތުގައިވެސް ސިފަ ކުރެވިދާނެއެވެ.

ސެޕްޓެމްބަރު 2022 ގައި ޕާކިސްތާނުގައި ބޮޑުވި ފެންގަނޑު އަދިވެސް މުޅިން ނުހިނދެއެވެ. އެ ހާދިޘާގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 1700 އަށްވުރެ މަދެއް ނުވާނެއެވެ. ގެދޮރު ގެއްލުނު މީހުންގެ ޢަދަދު އުޅެނީ 8 މިލިއަނުގައެވެ.

ގުޓެރޭޒް ވަނީ ދަރަނި ޚަލާސް ކުރުމާއި އެނޫންވެސް މާލީ އެހީ ހޯދުމުގައި، ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުން ބުނާކުރަނިވި ގޮތްތައް ހޯދުމަށްވެސް ގޮވާލައްވާފައެވެ.

ވަރަށް ވަރުގަދަ އިޖާބައެއް އެބަ ބޭނުންވޭ މިކަމަށް. ޕާކިސްތާނުގެ މުސްތަޤުބަލު އުޖާލާކޮށް، އާބާދުތައް ބާރުވެރި ކުރުވުމަށް އެ ޤައުމުން އަމިއްލައަށް، ބަޠަލެއްގެ ދަރަޖާގައި ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކާއި އިންވެސްޓްމަންޓްތަކާ ބައްދަލު އިޖާބައެއް ދޭން އެބަޖެހޭ. އަހުލުވެރި ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ޕާކިސްތާނު އާރާސްތު ކުރުމަށް ހިނގާ ޚަރަދު 16 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރާ. ދުރު ރާސްތާއަކަށް ބަލާއިރު އެއަށްވުރެވެސް ބޮޑު އެއްޗެއް ޚަރަދު ވާނެ. އޭގެ ތެރޭގަ ހިމެނެނީ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިޘާތަކުން އަރައިގަތުމާއި، ދިރިއުޅުން އާރާސްތު ކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް އެކަންޏެއް ނޫން. އެ ޤައުމަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި ވާ އިޖުތިމާޢީ، ތިމާވެށި އަދި އިޤްތިޞާދީ ގޮންޖެހުންތަކަށް ރިޢާޔަތް ކުރުންވެސް ހިމެނޭ.
އެންޓޯނިއޯ ގުޓެރޭޒް؛ އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް

ޕާކިސްތާނުގެ ބޮޑުވަޒީރު ޝަހްބާޒް ޝަރީފު ވަނީ، އެ ޤައުމު ސަލާމަތް ކުރުމަށްޓަކާ އަތެއް ދިއްކޮށްލާން "ކެރޭ ފަރާތްތަކުގެ އާ އިއްތިޙާދެއް" އެކުލަވާލުމަށް ގޮވާލައްވާފައެވެ. އަދި ކުރިއަށް އޮތް 3 އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، އެ ޤައުމަށް 8 ބިލިއަން ޑޮލަރު ބޭނުން ވާ ކަމަށް ޝަހްބާޒް ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.

މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާއެކު، ތަރައްޤީ ވަމުން އަންނަ ނާޒުކު ޤައުމުތަކަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ކާރިޘާތަކަށް އެކަށީގެންވާ ބަދަލު ދިނުމުގެ ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގެ ނިޒާމަކަށް ދުނިޔެ ބޭނުން ވެފައި އޮންނަތާ ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވެފައި ވާ ކަމަށާ، އަދި މިފަދަ ކާރިޘާތަކަށް މަގުފަހި ކުރުމުގެ ތާރީޚެއް އޮތް، ސިނާއީ ގޮތުން ކުރިއަރާފައި ވާ ޤައުމުތަކުން އެ ކަމުގެ ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހިފައި އޮންނަތާވެސް ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވެފައި ވާ ކަމަށް ޕާކިސްތާނުން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ދާއިމީ މަންދޫބު، މުނީރު އަކްރަމް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

ކަން މިހެން އޮތް އިރު، ފަރަންސޭސި ރައީސް އިމެނުއަލް މެކަޣޯން ވަނީ، ޕާކިސްތާނަށް އެހީގެ ގޮތުގައި 10 މިލިއަން ޑޮލަރު ދެއްވާނެ ކަމަށް، ވީޑިއޯ މެސެޖު މެދުވެރި ކުރައްވާ، ވަޢުދުވެވަޑައިގެންފައެވެ.

ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގައި އެހީ ހޯދުމަށް ހިންގާ އެކިއެކި ކެމްޕޭންތަކުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭނެ ކަމަށް ޤައުމުތަކުން ހަރު އަޑުން ވަޢުދު ވަމުން ދިޔަ ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، އަމަލީ ސިފައެއްގައި އެހީގެ ގޮތުގައި ލިބެނީ، ނިސްބަތުން މަދު މިންވަރެކެވެ.

220 މިލިއަނެއްހާ މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮތް ޕާކިސްތާނުގެ ބާޒާރުތަކުގައި މިހާރުވެސް ތަކެތީގެ އަގު އުފުލޭ ނިސްބަތް ނުވަތަ އިންފްލޭޝަން ރޭޓް ހުރީ ރެކޯޑް މަތީ މިންވަރެއްގައެވެ. 2021 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައިއާއި އަޅާ ބަލާއިރު 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައި މަހު، ބާޒާރުގައި މުދާ ވިއްކާ އަގުތައް ވަނީ ޖުމުލަ ގޮތެއްގައި 24.9 ޕަސެންޓް އުފުލިފައެވެ. އިގުތިސޯދު އޮތީ އިންތިހާ ފުން ކާރިސީ އަނދަވަޅެއްގައެވެ. ބޭރު ފައިސާގެ ރިޒާވް ހީނަރުވަމުން ދަނީ ކަންބޮޑުވާހާ ހަލުވި މިނެއްގައެވެ. އެމެރިކާ ޑޮލަރާ އަޅާ ބަލާއިރު ޕާކިސްތާނު ފައިސާ ނުވަތަ ރުޕީޒް އަގު ވެއްޓެމުން ދަނީ އިންތިހާ ހަލުވި މިނެއްގައެވެ.

އެފަދަ ފައްތަރެއްގައި ވަނިކޮށް ކުރިމަތިލާން ޖެހުނު މޫސުމީ ގަދަ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ލިބުނު އުމްރާނީ ގެއްލުންތަކުގެ އަގު، އެތައް ބިލިއަން ޑޮލަރަކަށް އަރައެވެ. ފުރިހަމަ ގެއްލުމެއްގެ އަގު ވަޒަން ކުރަންވެސް ދައްޗެވެ.

ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް މިއަދު ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި ވާ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް އަސްލަކީ ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭހެއް ކަމަށް ވާ ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް ބޭރު ކުރާ މިންވަރު އިތުރުވުން ކަމަށް، ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން އިންޒާރު ދެމުން ދާތާ އަހަރުތަކެއް ވަނީ ފާއިތުވެފައެވެ. ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭސް ބޭރު ކުރުމުގެ ބޮޑު ހިއްސާއެއް އޮންނަނީ ކުރިއަރާފައި ވާ ޤައުމުތަކުގައި ކަމަށް ވީ ނަމަވެސް، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުން އެފުށް މިފުށަށް ޖެހި، އުމުރު ދުވަހުގެ މަސައްކަތް ފެނަށް ޣަރަޤުވެދާ މަންޒަރު ބަލަން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު ދިރިއުޅެނީ މާލީ ތަނަވަސްކަމުގެ ގޮތުން މާ މުއްސަނދި ނޫން ގައުމުތަކުގައެވެ.

- ކޮމެންޓް