ބޯޑަރު މައްސަލައިގައި ޗައިނާ އާއި އިންޑިއާގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރުން މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު ބައްދަލުކޮށް މަޝްވަރާ ކުރިތާ ހަފްތާއެއް ނުވަނީސް ދެ ބޯޑަރު ގުޅޭ ސަރަހައްދުގައި ބަޑީގެ ހަމަލާ ބަދަލު ކޮށްފިއެވެ.

ދެގައުމުން ވެސް އަންނަނީ މި މައްސަލައިގައި އެއްގައުމުން އަނެއް ގައުމަށް ތުހުމަތުގެ އިނގިލި ދިގު ކުރަމުންނެވެ. މި މައްސަލައާއި ގުޅިގެން އަނެއްކާ ވެސް ދެގައުމުގެ ގުޅުން ވަނި އިތުރަށް ހީނަރުވެފައެވެ. މި ފަހަކަށް އައިސް ބޯޑަރު މައްސަލަ ހޫނުވެފައިވަނީ މިދިޔަ ޖޫން މަހުގައި ބަދަލުކުރި ބަޑީގެ ހަމަލާތަކުގައި އިންޑިއާގެ 20 ސިފައިން މަރުވުމާއި ގުޅިގެންނެވެ.

މަސްރަހު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނެފައިވަނީ މި މައްސަލަ އާއި ގުޅިގެން މަސްރަހު ހޫނުވެ ކޮށްފައިވާ މަޝްވަރާތަކުގެ ބޭނުން ކެނޑުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އެންމެ ފަހުން ބޯޑަރު މައްސަލައިގައި ދެގައުމުގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރުން ބައްދަލު ކުރައްވާފައިވަނީ ޝަންހާއި ކޯޕަރޭޝަން އޮގަނައިޒޭޝަންގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރުންގެ ބައްދަލުވުމުގެ ހަވާސާގައެވެ. މި ބައްދަލުވުމުގައި ދެއްކި ވާހަކަތައް އެއްވެސް ގައުމަކުން ހާމަކޮށްފައި ނުވާ އިރު، ޗައިނާއިން އަދި އިންޑިއާ އިން ވެސް ބުނެފައިވަނީ އެންމެ ތަންކޮޅެއްވެސް ދޫ ނުދޭނެ ކަމަށެވެ.

ހޯމަ ދުވަހުގެ ބަޑީގެ ހަމަލާއާއި ގުޅިގެން ބެއިޖިންގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީން ބުނެފައިވަނީ އިންޑިއާގެ ސިފައިން ލައިން އޮފް އެކްޗުއަލް ކޮންޓްރޯ (އެލްއޭސީ) ހުރަސްކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، ބަޑީގެ ހަމަލާ ފުރަތަމަ ބަދަލު ކުރީ ވެސް އިންޑިއާގެ ސިފައިން ކަމަށެވެ. ޗައިނާއިން ބުނެފައިވަނީ ޗައިނާގެ ސިފައިން އިންޑިއާވީ ފަޅިއަށް ދިޔައީ މަޝްވަރާ ކުރުމަށް ކަމަށާއި، ނަމަވެސް ބަދަލުގައި އިންޑިއާ ސިފައިން ހަމަލާދީފައިވާ ކަމަށެވެ.

އަދި ހަމަލާ ދިނުމުގެ ސަބަބުން ޗައިނާ ސިފައިން ރައްދު ހަމަލާދިން ކަމަށާއި، ހަމަލާ ބަދަލު ކުރުމުގެ ތެރޭގައި އެއްވެސް މީހަކަށް އަނިޔާވިކަމެއް އެނގިފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. މިއީ ޖޫން މަހުން ފެށިގެން ހަމަލާ ބަދަލު ކުރެވުނު 3 ވަނަ ފަހަރެވެ.

ބަޑީގެ ހަމަލާއާއި ގުޅިގެން އިންޑިއާ އިން ވަނިީ އެކަން އިންކާރު ކޮށްފައެވެ. އިންޑިއާ އިން ބުނެފައިވަނީ އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތާއި ހިލާފަށް ޗައިނާ ސިފައިން އަމަލުކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، ހަމަލާ ދިނީ އެމީހުން ކަމަށެވެ. އަދި މި މައްސަލައިގައި އިންޑިއާ ސިފައިން އަމަލު ކޮށްފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ކަމަށް އިންޑިއާ އިން ވަނީ ބުނެފައެވެ.

އެންމެ ފަހުން ބޭއްވި ބައްދަލުވުމުގައި އިންޑިއާގެ ފަރާތުން ބައްދަލު ކުރެއްވީ އެގަ އުމުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު ރަޖްނާތް ސިންގެވެ. އަދި ޗައިނާގެ ފަރާތުން ބައްދަލު ކުރެއްވީ އެގައުމުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު ޖެނެރަލް ވީ ފެންގއެވެ. ހިމާލަޔާ ސަރަހައްދުގައި މައްސަލަ ހޫނުވެފައިވެ އެތައް މަސްތަކަކަށް ދިގުލައިގެން ގޮސްފައިވާއިރު މިއީ ދެ ގައުމުގެ އިސްވެރިން ބައްދަލު ކުރެއްވި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ބޯޑަރުގެ މައްސަލައިގައި އެންމެ ފަހުން ޖޫން މަހުގައި ހިނގި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި އިންޑިއާގެ ސިފައިންގެ 20 މީހަކު ވަނީ މަރުވެފައެވެ.

ދެ ގައުމުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރުން ބައްދަލު ކުރައްވާފައިވަނީ ޝަންހާއި ކޯޕަރޭޝަން އޮގަނައިޒޭޝަންގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރުންގެ ބައްދަލުވުމުގެ ހަވާސާގައެވެ. މި ބައްދަލުވުމުގައި އިންޑިއާގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވެފައިވަނީ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ސަރަހައްދުގައި ގާއިމު ކުރުމަށް އިތުބާރާއި، ގަދަ ބާރު ނުދެއްކުމާއި، މަޝްވަރާ ކުރުމާއި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުތަކަށް ފުރިހަމަ އަށް ބޯލަނބަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.

އިންޑިއާގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީން ކުރި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވެފައިވަނީ ދެ ގައުމުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރުން ބޭއްވި ބައްދަލުވުން 2 ގަޑި އިރާއި 20 މިނިޓަށް ދިގު ދެމިގެން ދިޔަ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް އިންޑިއާގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީން ވެސް މިކަމާއި ގުޅިގެން އިތުރު ތަފްސީލެއް ދެއްވާފައި ނުވެއެވެ.

ޗައިނާގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީގެ ވެބްސައިޓުގައި އާންމުކޮށްފައިވާ ބަޔާނާ ހަވާލާދީ ބައިނަލްއަގުވާމީ މީޑިއާތަކުން ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުން، ޗައިނާގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރ ވެއި ވިދާޅުވެފައިވަނީ ދެ ގައުމުން މި މައްސަލަ ފިނިކުރަން މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށާއި، ހަމަޖެހުން ގާއިމުކޮށް އަމަންއަމާންކަން ދަމަހައްޓަން މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ.

މީގެ އިތުރުން ހަމަނުޖެހުން ހިންގުމުގެ ޒިންމާ ނަގަން ޖެހޭނީ އިންޑިއާއިން ކަމަށާއި، ޗައިނާގެ ބިމުން އެންމެ އިންޗެއްވެސް ގެއްލިގެން ދިޔަ ނުދޭނެ ކަމަށެވެ. ބޯޑަރުގެ މައްސަލައިގައި އުފެދިފައިވާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ މައްސަލައިގައި ޗައިނާ އިން ކުށްވެރި ކުރަނީ އިންޑިއާއެވެ. އަދި އިންޑިއާއިން ކުށްވެރި ކުރަނީ ޗައިނާއެވެ.

ދުނިޔޭގެ އާބާދީ އެންމެ ބޮޑު ދެ ގައުމުގައި މެދުގައި ބޯޑަރުގެ މައްސަލަ ޖެހިފައިވަނި އިންޑިއާގެ ލަޑާކް ސަރަހައްދުން ފެށިގެން ގޮސް އިރުމަތީ ސިއްކިމް ސްޓޭޓާއި ހަމައަށް ދިގުދެމިގެންދާ 2157 މޭލުގެ ދިގު ސަރަހައްދެއްގެ މައްސަލައެވެ.

ލަޑަކް ސަރަޙައްދުގެ ގަލްވާން ވާދީގައި ދެ ޤައުމުގެ އަސްކަރީ ސިފައިން ވެސް ކޭމްޕް ކޮށްފައިވާއިރު، ދެ ޤައުމުންވެސް ބުނަމުންދަނީ އަނެއް ޤައުމުން އެމީހުންގެ ސަރަޙައްދީ އިމުގެ ތެރެއަށް ވަދެފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން މި މައްސަލަ ބޮޑުވެ، ދެ ޤައުމުގެ ދެމެދުގައި ފާއިތުވި މާޒީގައި ވެސް ބައެއް ކޯޅުންތައް ހިނގާފައިވެއެވެ.

މި މައްސަލަ އޮމާންކަމާއެކު ހައްލުކުރުމާއި ގުޅޭ ގޮތުން މިދިޔަ ޖޫން މަހުގައި ވެސް ދެ ގައުމުން ވަނީ މަޝްވަރާ ކޮށްފައެވެ. ޖޫން މަހުގައި ބޭއްވި ވާރޓުއަލް ބައްދަލުވުމެއްގައި ދެ ޤައުމުން ވެސް އަމަންއަމާން ކަމާއެކު، މި މައްސަލައަށް އެކަށީގެންވާ ޙައްލެއް ގެނައުމަށް ނިންމާފައިވާ ކަމަށް އިންޑިއާގެ މީޑިއާތަކުން ރިޕޯޓް ކޮށްފައިވެއެވެ. އެގޮތުން ފުރަތަމަ ކަމަކަށް އެ ސަރަޙައްދުގައި ކޭމްޕް ކޮށްފައިވާ އަސްކަރީ ސިފައިން އަނބުރާ ފޮނުވާލުމަށް އެއިރު އެއްބަސްވެފައިވެއެވެ.

ނަމަވެސް މިއިން އެއްވެސް ކަމަކަށް އަމަލުކޮށްފައި ނުވެއެވެ. މިދިޔަ ޖޫން މަހުގައި ހިނގި ހަމަ ނުޖެހުމުގައި ވެސް އިންޑިއާގެ 3 މީހަކު ވަނީ މަރުވެފައެވެ. ފާއިތުވީ 40 އަހަރަށް ބަލާލިކަމުގައިވީ ނަމަވެސް ބޯޑަރު ޕެޓްރޯލް ކުރުމުގެ ތެރޭގައި ކުރިމަތިލުންތަކެއް ހިންގާފައި އެބަހުއްޓެވެ.