އާސަންދަ ނުލިބޭ މައްސަލައިގެ ކަންބޮޑުވުމާއެކު ގަލޮޅު އުތުރު ދާއިރާގެ މެންބަރު މުހައްމަދު އިބްރާހިމް ހުށަހެޅުއްވި ކުއްލި މައްސަލައަކީ ކުއްލި މައްސަލައެއް ނޫންކަމަށް ނިންމާ, މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަބްދުއްރަހީމް އެ މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުސަތު ނުދެއްވާ މައްސަލަ ބޭރުކޮށްލައިފިއެވެ.
މެންބަރު މުހައްމަދު އިބްރާހިމް ހުށަހެޅުއްވި ކުއްލި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވަނީ ގާނޫނު އަސާސީގެ 23 ވަނަ މާއްދާގައި، ރަނގަޅު ފެންވަރުގެ ސިއްހީ ހިދުމަތްތައް ލިބުމަކީ ކޮންމެ ރައްޔިތަކަށްވެސް ލިބިގެންވާ އަސާސީ ހައްގެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅައި، ދައުލަތުގެ ތަނަވަސްކަމާއި، ކުޅަދާނަކަން ހުރި މިންވަރަކަށް އެ ހައްގު ރައްޔިތުންނަށް ހޯދޭނެ މަގު ތަނަވަސްކޮށްދިނުމަށް ދައުލަތުން މަސައްކަތް ކުރަންވާނެކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.
އަދި ގާނޫނު އަސާސީގެ 18 ވަނަ މާއްދާގައި ގާނޫނު އަސާސީއާ އެއްގޮތަށް އަމަލުކުރުމާއި، ގާނޫނު އަސާސީގެ ދެވަނަ ބާބުގައި ބަޔާންވެގެންވާ ހައްގުތަކާއި މިނިވަންކަން ހިމާޔަތްކޮށް، ކުރިއެރުވުމަކީ ދައުލަތުގެ ވާޖިބެއްކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.
މީގެ އިތުރުން އިޖްތިމާއީ ސިއްހީ އިންޝިއުރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމުގެ ގާނޫނަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު ފެންވަރުގެ އަސާސީ ސިއްހީ ހިދުމަތް ލުއިފަސޭހަގޮތެއްގައި ލިއްބައިދިނުމަށް މަގުފަހިކުރުމުގެ ގޮތުން ގައުމީ ފެންވަރުގައި ސިއްހީ ފަރުވާގެ އިންޝިއުރަންސްއާ ބެހޭ ނިޒާމެއް އެކަށައަޅައި، އެ ނިޒާމު ހަރުދަނާ ގޮތެއްގައި ހިނގާނެ ބެލެހެއްޓުމުގެ އުސޫލުތައް ބަޔާންކުރާ ގާނޫނުކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަމަށެވެ.
އާސަންދައިގެ މަގްސަދު ކަމަށް ކުއްލި މައްސާލާގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ނުކުތާތައް:
- ދިވެހިންނަށް ހަމަހަމަކަމާއެކު، ރަނގަޅު ފެންވަރުގެ އަސާސީ ސިއްހީ ހިދުމަތް ލިބިގަތުމުގެ ހައްގު ގާނޫނީގޮތުން ކަށަވަރުކޮށްދިނުން.
- ދިވެހިންނަށް ހަމަހަމަކަމާއެކު، ރަނގަޅު ފެންވަރުގެ އަސާސީ ސިއްހީ ހިދުމަތުގެ ހަރަދު ހަމަޖައްސައިދޭނެ އިޖްތިމާއީ ސިއްހީ އިންޝުއަރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމެއް ގާނޫނީގޮތުން ގާއިމުކުރުން؛
- އިޖްތިމާއީގޮތުންނާއި، އިގްތިސާދީގޮތުންނާއި، އުމުރުގެގޮތުންނާއި، ދުޅަހެޔޮކަމުގެގޮތުން އާބާދީގެ ތަފާތު ގިންތިތަކުގެ މެދުގައި ރިސްކް ޕޫލްކޮށް، އެމީހެއްގެ އިގްތިސާދީ ހާލަތު ތަންދޭ މިންވަރަކުން ހިއްސާކުރާ ގައުމީ ނިޒާމެއް ގާއިމުކުރުން.
- ރަނގަޅު ފެންވަރުގެ އަސާސީ ހިދުމަތް ހޯދުމަށް އަމިއްލަ އަތުން ކުރަންޖެހޭ ހަރަދުތައް މަދުކޮށް، ސިއްހީ ހަރަދުތަކުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ އިގްތިސާދީ އަދި އިޖްތިމާއީ ނިކަމެތިކަމުން ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުން ސަލާމަތްކުރުން؛
ކުއްލި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވަނީ ދިވެހި ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް އަސާސީ ސިއްހީ ހިދުމަތް ލުއިފަސޭހަގޮތެއްގައި ލިއްބައިދިނުމަށް، "އާސަންދަ"ގެ ނަމުގައި 2011 ވަނަ އަހަރު ފެށި ގައުމީ ސިއްހީ ފަރުވާގެ އިންޝިއުރަންސް ނިޒާމު ދިވެހި ދައުލަތުން ފައިސާ ހަރަދުކޮށްގެން ހިންގަމުންދާ ކަމަށެވެ. އަދި މި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް އައި އިރު، ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި ކްލިނިކްތަކުން ހިދުމަތް ހޯދުމަށް ދާ ދިވެހި ރައްޔިތުން، ޑޮކްޓަރަށް ދެއްކުމަށާއި، ޓެސްޓްތައް ހެދުމަށް ލިބެމުން އައި އާސަންދަ ނުލިބި، މި ކަންކަމަށް އަމިއްލަ އަތުން ހަރަދުކުރަންޖެހުމުގެ ކަންބޮޑުވުމާއި ޝަކުވާ ރައްޔިތުން ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.
އަދި މި މައްސަލައަކީ ތަކެތީގެ އަގުބޮޑުވުމާއެކު ދިރިއުޅުމުގެ ހަރަދުތައް އުފުލެމުންދާ އަދި ރައްޔިތުންގެ އަތްމަތި ދަތިވެފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައި، ރައްޔިތުންނަށް ބަރުދާސްތުނުކުރެވޭނެ ވަރުގެ އިތުރު ތަކުލީފެއް މުޅި އާބާދީއަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ފަދަ ކަމެއް ކަމަށެވެ.
އަދި އިޖްތިމާއީ ސިއްހީ އިންޝިއުރަންސްގެ ގައުމީ ނިޒާމުގެ ގާނޫނުގެ 35 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގައި ގައުމީ ސިއްހީ ފަރުވާގެ އިންޝިއުރަންސް ސްކީމް ހިންގުމަށް މާލީގޮތުން ދަތިވެއްޖެ ހާލަތްތަކުގައި އެކަމަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ހޯދުމަށް މާލީ ވުޒާރާގައި އެދުމުން އެ ވުޒާރާއިން އެކަން ހައްލުކޮށްދޭންވާނެކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަމަށެވެ.
މީގެ އިތުރުން ގާނޫނު އަސާސީގެ 70 ވަނަ މާއްދާގެ (ސ) ގެ (3) ވަނަ ނަންބަރުގައި، ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ބާރުގެ ފަރާތުން ކުރާ ކަންތައްތައް ހިނގާނުހިނގާ ގޮތް ބެލުމާއި ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ބާރު ޖަވާބުދާރީކުރުމާއި، އަދި މިކަންކަން ކުރުމަށްޓަކައި ގާނޫނު އަސާސީއާއި ގާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް މަތިކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.
ނަމަވެސް ކުއްލި މައްސަލަ ބަލައިގަންނަން ދެކޮޅު ހައްދަވާ، މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަބްދުއްރަހީމް އަބްދުﷲ ވަނީ މައްސަލަ ބޭރުކޮށްލަން ނިންމަވާފައެވެ.
ކުއްލި މައްސަލައެއްގެ ގޮތުގައި ހުށަހަޅާ މައްސަލައެއްގައި ބަޔާންކުރާ ކަންކަން ވާންވާނީ ކުއްލިއަކަށް ހިނގައިގެން އުޅޭ ކަމަކަށް. އަދި، އެއީ ވޭތުވެގެންދިޔަ ހަތް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހިނގާފައި އޮތް ކަމަކަށް ވާންވާނޭ.މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަބްދުއްރަޙީމް އަބްދުﷲ
މިއީ މިފަދައިން ވޯޓަށް ނާހާ ބޭރުކޮށްލި ދެވަނަ ކުއްލި މައްސަލައެވެ. މީގެ ކުރިން އިސްރާއީލު ޕާސްޕޯޓު މަނާކުރުން ލަސްވާތީ މެންބަރު މުހައްމަދު އިބްރާހިމް ކުރިން ހުށަހެޅުއްވި މައްސަލަވެސް ވަނީ ބޭރުކޮށްލާފައެވެ.