ނެކްޓަން މޯލްޑިވްސް މިޝަންގެ ސައިންޓިސްޓުން ރާއްޖޭގެ ފުން ކަނޑުތަކުގައި ކުރި ދިރާސާގައި، ކަނޑުގެ 500 މީޓަރުގެ ފުނުން ދިރުންތަކުން ފުރިގެންވާ ސަރަޙައްދެއް ހޯދައިފިއެވެ.
ނެކްޓަންއާއި ދިވެހި ސަރުކާރާ ގުޅިގެން ދާދި ފަހުން ވަނީ ރާއްޖޭގެ ފުން ކަނޑު ދިރާސާކޮށްފައެވެ. މި ދިރާސާއާ ގުޅޭގޮތުން ނެކްޓަންއާއި ދިވެހި ސަރުކާރުން ނެރުނު ނޫސްބަޔާނުގައި ބުނީ "ދަ ޓްރެޕިންގ ޒޯން" ގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ މި ސަރަޙައްދަކީ މީގެ ކުރިން ދެނެގަނެވިފައި ނުވާ ސަރަޙައްދަކަށްވުން އެކަށީގެންވާ ކަމަށެވެ.
މި ދިރާސާގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވި ސައިންޓިސްޓެއް ކަމަށްވާ ނެކްޓަންގެ ޕްރިންސިޕަލް ސައިންޓިސްޓު ޕްރޮފެސަރ ލޫސީ ވުޑޯލް ވިދާޅުވީ ދިރާސާގައި ނަގާފައިވާ ވީޑިއޯތަކާއި، އަޑިއަށް ދަތުރުކުރި ސަބްމަރސިބަލްތަކުން ނެގި ސާމްޕަލްތަކުން، ސަރވޭ ސަރަހައްދުގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ހިންގުނު ސޯނާ މެޕިން މަސައްކަތްތަކުން ފުން ސަރަހައްދުތަކުގައި އުފެދިފައިވާ ތަފާތުތަކުގެ ދެމެދުގައި ތާށިވެފައިވާ އެކި ބާވަތުގެ ކުދި ދިރުންތައް ކައި ހެދުމަށް، މިޔަރާއި އެ ނޫންވެސް ބޮޑެތި މަސްމަހާމެހި އެ ސަރަހައްދުތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވެ އުޅޭކަން ދައްކައިދީފައިވާކަމަށެވެ.
ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތަކުގެ ބިންގާ ކަމަށްވާ އަލިފާން ފަރުބަދައިގެ ކަނޑު އަޑީގެ ބިންގަނޑުތަކުގައާއި، މަރުވެފައިވާ ދިރުން ހިމެނިގެން އުފެދިފައިވާ ގަދީމީ ފަރުތަކުގައި ގުންޑޮޅި ތެދު އުސް ބިންތަކާއި، ގުންޑޮޅި ފެތުރިފައިވާ ބިންތައް ހިމެނިފައި ވުމަކީ، ކުދި ދިރުންތައް ދުވާލުގެ ވަގުތުތަކުގައި ފުން ކަނޑަށް އަނބުރާ ދިއުމަށް ހުރަސްއެޅޭ ސަބަބެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ ކަމަށް ނެކްޓަންއިން ބުނެފައިވެއެވެ. މި"ވަރޓިކަލް މައިގްރޭޝަން" އަކީ ދުނިޔޭގައި ކޮންމެ ރެއަކު ހިނގާ އެންމެ ބޮޑު ހިޖުރަކުރުން ނުވަތަ މައިގްރޭޝަން ކަމަށް ނެކްޓަންއިން ފާހަގަކުރެއެވެ. ރައްކާތެރި ފުން ސަރަޙައްދަށް ހިޖުރަ ނުކުރެވި ތާށިވާ މިދިރުންތައް ވާނީ ކަނޑުގެ މެދު ފަށަލައިގައި އުޅޭ ކަނޑުމަހާއި މިޔަރު ފަދަ، އަދި ފުނުގައި އުޅޭ ސްޕައިކީ އޯރިއޯއާއި، އަލްފޮންސީނޯ ފަދަ ބިޔަ ދިރުންތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.
ދިރާސާގައި ހަރަކާތްތެރިވި ޕްރޮފެސަރ އެލެކްސް ރޮޖަރސް ވިދާޅުވީ ދަ ޓްރެޕިންގ ޒޯންގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ފުން ކަނޑުތަކުގައި ދިރުމުން ފުރިގެންވާ މާހައުލެއް އުފެދޭ ކަމަށެވެ. އަދި ރާއްޖެފަދަ އެހެނިހެން ކުދި ޖަޒީރާތަކުގައި މިފަދަ ސަރަހައްދުތައް އުފެދިފައި ހުރުމަކީ ވަރަށް ގާތްކަމެއް ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.
ކަނޑުގައި އުފެދިފައި ހުންނަ ތިލަތަކުގައި އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި އުޅޭ ކުދި ދިރުންތައް ތާށިވުމުގެ ސަބަބުން އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި އެކި ބާވަތުގެ މަސްމަހާމެހީގެ އާބާދީ އާލާވުމަށް ބާރުއަޅާކަން އެނގިފައި ވީނަމަވެސް، ރާއްޖެ ފަދަ ޤައުމެއްގެ ރަށްތަކުގެ ޖިއޯމޯފޮލޮޖީ އަދި ބަޔޮލޮޖިކަލް ޕެރަމީޓަރުތަކާއި މި ތާށިވުން މީގެ ކުރިން ގުޅުވިފައި ނުވާކަން މި ދިރާސާއިން ވަނީ ހޯދިފައެވެ.
މި ދިރާސާގައި އެއްކުރެވުނު ވީޑިއޯ އަދި ބަޔޮލޮޖިކަލް މަޢުލޫމާތު އެނަލައިޒް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ރާއްޖޭގައާއި، އޮކްސްފޯޑުގައި ހުންނަ ނެކްޓަންގެ ހެޑްކުއާޓާސްގައި އަދި ދިރާސާގައި ބައިވެރިވި އެހެން ޕާޓްނަރުންގެ ލެބޯޓްރީތަކުގައި ކުރިއަށްދާކަމަށް ނެކްޓަންއިން ބުނެފައިވެއެވެ. މި ދިރާސާގެ ނަތީޖާތަކަކީ ރާއްޖެ ފަދަ އެހެން ޖަޒީރާ ގައުމުތަކަށް ވެސް ފައިދާކުރާނެ މައުލޫމާތުތަކެއް ކަމަށާއި، މިއީ މަސްވެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށާއި، މޫސުމީ ބަދަލުތަކުން ރައްކާތެރިވެ ތިބުމަށް ވެސް މުހިންމު މައުލޫމާތުތަކެއްކަން ނެކްޓަންއިން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.
ނެކްޓަންގެ ކުރީގެ މިޝަންތަކުން ވެސް ވަނީ އެތަކެއް އާ ސައިންޓިފިކް މަޢުލޫމާތު ހޯދާފައެވެ. އެގޮތުން ނެކްޓަން އިން ބާމިއުޑާގައި 2016 ވަނަ އަހަރު ހިންގި އެކްސްޕެޑިޝަނުގައި ވަނީ ވަރަށް ފަނޑުކޮށް އަލި ލިބޭ ސަރަހައްދުން "ރަރިފޯޓިކް ޒޯން" ނަމަކަށް ކިޔާ އާ އިކޯސިސްޓަމެއް ކަނޑުގެ ސަތަހައިގެ 120 މީޓަރާއި 300 މީޓަރާއި ދެމެދު އޮންނަކަން ކަށަވަރުކޮށްފައެވެ.
