ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރަށްރަށަށް ދިމާވެފައި އޮތް ތިމާވެށީގެ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކީ، ރައްކާތެރި ގޮތުގައި ކުނި ނައްތާލެވޭނެ އިންތިޒާމެއް ނެތުމެވެ. މި މައްސަލަ ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރަށްރަށެކޭ އެއްފަދައިން ކުޅުދުއްފުށި ސިޓީއަށް ވެސް ވަނީ ކުރިމަތިވެފައެވެ. އެރަށުގައި ކުނިކޮއްޓެއް ހުރިނަމަވެސް ކުނި މެނޭޖުކުރުމަށް އެކަށީގެންވާ ވަސީލަތްތަކެއް ނުވަތަ ގޮތްތަކެއް މިހާތަނަށް އަދި ހޯދިފައެއް ނުވެއެވެ.

ކުނި މެނޭޖްކުރުމަށް ނުވަތަ ނައްތާލުމަށް އެރަށު ކުނިގޮނޑުގައި މިހާތަނަށް ކުރާ ހަމައެކަނި މަސައްކަތަކީ ކުނި އެންދުމެވެ. ނަމަވެސް ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ކުނި އެއްކޮށް އެންދުމުގެ ސަބަބުން އަރާ ދުން ރަށުތެރެއަށް ފެތުރި އާންމުންގެ ސިއްޙަތަށް އޭގެ ނޭދެވޭ އަސަރުކޮށް އާންމުންނަށް ދަތި އުނދަގޫތައް ދަނީ ދިމާވަމުންނެވެ. ޚާއްޞަކޮށް އިރުވައި މޫސުމުގައި ކުނި އެންދުމުން އަރާ ވިހަ ދުން ރަށުތެރެއަށް ފެތުރި އޭގެ އުނދަގޫ ރައްޔިތުން ތަހައްމަލުކުރަން ޖެހޭ މިންވަރު ބޮޑެވެ. އަދި ކުނިކޮށީގެ ސަބަބުން މެހީގެ އުނދަގޫ ވެސް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ކުރިމަތިވެފައެވެ. ކުނިކޮށި ހުންނަނީ ކުޅުދުއްފުށީ ޒޯން ސްޓޭޑިއަމް ސަރަހައްދާ ކައިރީގައެވެ. އެހެންކަމުން ކުނި އެންދުމުން އަރާ ވިހަ ދުމާއި މެހީގެ އުނދަގޫ އެތަނުގެ ބޭނުންހިފާ ކުޑަކުދިންނާއި ޒުވާނުންނަށް ވެސް ވަނީ ކުރިމަތިވެފައެވެ. އަދި މިކަމުގެ ޝަކުވާ ރައްޔިތުން އަބަދުވެސް ކުރެއެވެ.

ރާއްޖޭގެ ރަށްރަށަށް ދިމާވެފައިވާ ތިމާވެށީގެ މި މައްސަލަ ހައްލުކުރެއްވުމަށް ސަރުކާރުން ގެންދަވަނީ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރައްވަމުންނެވެ. އެގޮތުން ވަރަށްގިނަ ރަށްރަށުގައި، ވަރަށް ގިނަ ދުވަސްވެ، ނައްތާނުލެވި ކުނިތައް ހުރިކަން ފާހަގަކުރެވި، މީގެ ތެރެއިން އެންމެ ގިނައިން ކުނި ޖަމާވެފައި ހުރި 20 ރަށުގެ ކުނިތައް ނަގައި ސާފުކުރުމަށް ސަރުކާރުންވަނީ ވެމްކޯއާ ހަވާލުކޮށްފައެވެ. އަދި ޒަމާންވީ މި މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯއްދަވައި ދެއްވުމަށްޓަކައި ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުނި މެނޭޖް ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމް ހަމަޖެއްސުމަށްޓަކައި ރާއްޖޭގެ 3 ސަރަހައްދެއްގައި ކުނި މެނޭޖް ކުރާނެ ނިޒާމްގާއިމްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރައްވަމުންގެންދަވާ ކަމަށާއި މިދާއިރާއިން ކުރިއަށްއޮތް ތަނުގައި، ސަރުކާރުން އެންމެ ބޮޑު އިސްކަމެއް ދޭނީ ރަށު ފެންވަރުގައި ރައްކާތެރިކަމާއެކު ކުނި މެނޭޖްކޮށް، ކުނިން މަންފާ ހޯދޭނެ ނިޒާމެއް ޤާއިމްކޮށްދިނުމަށް ކަމަށް ވެސް ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. އެގޮތުން ގާތްގަނޑަކަށް ވިއްސަކަށް އަހަރުވެފައިވާ ކުޅުދުއްފުށީ ކުނިކޮށީގައި ހުރި ގާތްގަނޑަކަށް 92000 ޓަނުގެ ކުނި ހުސްކުރަން ވެމްކޯއިންވަނީ މި އަހަރުގެ ފެބުރުއަރީ މަހުގެ ތެރޭގައި ފަށާފައެވެ. ކުނީގެ މައްސަލައަކީ ކުޅުދުއްފުށީގެ ރައްޔިތުން ވަރަށް ކަންބޮޑުވެ ގޮތް ހުސްވެފައިވާ މައްސަލައަކަށް ވާއިރު، ކުޅުދުއްފުށީ ކުނިކޮށި ހުސްކުރަން ފެށުމަކީ ރައްޔިތުންނަށް ލިބިގެންދިޔަ ވަރަށް ބޮޑު ހިތްހަމަޖެހުމެކެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ އުއްމީދަކީ ކުނިކޮށި ހުސްކޮށް ނިމުމުން އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު ނިޒާމެއްގެ ދަށުން ކުނިމެނޭޖް ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖެހިގެންދިއުމެވެ.

ކުޅުދުއްފުށި ސިޓީގެ މޭޔަރ އާތިފް ވިދާޅުވީ ކުޅުދުއްފުއްޓަކީ އާބާދީ ބޮޑު ސިޓީއަކަށްވުމުން ކައުންސިލުން ބޭނުންވަނީ އެހެން ސިޓީތަކެކޭ އެއްގޮތަށް ވެމްކޯއާ ހަވަލުކޮށްގެން ކުޅުދުއްފުށީގެ ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ މަސައްކަތްކުރާށެވެ. އަދި އެކަމަށްޓަކައި ވާންޖެހޭ ތައްޔާރީތައް މިހާރު ވަމުންދާކަމަށާއި، ސަރުކާރުން އެކަމަށް ދޭންޖެހޭ ސަބްސިޑީ ވެސް ދެއްވާނެކަމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ވިދާޅުވެފައިވާކަމަށެވެ. އެގޮތުން ކައުންސިލްގެ އަމާޒަކީ އަންނަ އަހަރު ކުޅުދުއްފުށީ ކުނިކޮށި މެނޭޖްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެމްކޯއާ ހަވާލުކޮށް ރަނގަޅު ނިޒާމެއްގެ ދަށުން އެމަސައްކަތް ކުރުންކަމުގައި މޭޔަރ ވިދާޅުވިއެވެ.

ކުނިކޮށީގެ ސަބަބުން މީހުންނަށް ވަމުންދިޔަ އުނދަގޫތަކަށް ހައްލެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށާއި، މިކަން ހައްލުވެގެންދާއިރު ގިނަބަޔަކަށް އެތަނުން ވަޒީފާގެ ފުރުސަތު ވެސް ތަނަވަސްވެގެންދާނެކަމަށް ވެސް އާތިފް ވިދާޅުވިއެވެ.

ކުޅުދުއްފުއްޓަކީ 12000 ށް ވުރެ ބޮޑު އާބާދީއެއް ދިރިއުޅެމުންދާ ރަށެކެވެ.